Preventieve zorg en controles
Omdat bevolkingsonderzoeken worden gekoppeld aan de geslachtsregistratie in de BRP, kunnen uitnodigingen soms uitblijven. Controles in het kader CVRM vergen wat meer informatie ivm de rol die hormonen hierin spelen. Ook kunnen er vragen ontstaan over prostaatscreening, hoe om te gaan met urineweginfectie en de referentiewaarden van labbepalingen.
Bevolkingsonderzoek transgender mensen en mensen met een geslachtsregistratie X/O
Bevolkingsonderzoek Nederland verstuurt de uitnodigingen voor de bevolkingsonderzoeken van borstkanker, baarmoederhalskanker en darmkanker op basis van de gegevens zoals die bekend zijn bij de burgerlijke stand bij de gemeente.
Transgender mensen en mensen met een geslachtsregistratie X/O die op basis van lichamelijke kenmerken en leeftijd in aanmerking komen voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker (vanaf 30 jaar) en borstkanker (vanaf 50 jaar) kunnen hieraan deelnemen.
Overigens geeft testosterongebruik geen verhoogd risico op cervixcarcinoom.
https://www.amsterdamumc.org/nl/vandaag/trans-mannen-hebben-geen-verhoogd-risico-op-baarmoederhalskanker.htm
Het risico op borstkanker is voor trans vrouwen kleiner dan voor cis vrouwen, maar screening op borstkanker wordt wel aanbevolen.
Meer info:
Uw geslachtsregistratie en de bevolkingsonderzoeken naar kanker folder download
https://www.bevolkingsonderzoeknederland.nl/media/aiai3yt1/20220706-folder-geslachtsregistratie-en-bevolkingsonderzoeken-naar-kanker-tg.pdf
https://www.bevolkingsonderzoeknederland.nl/genderdiversiteit/ meer info over het aanmeldproces
Inclusive-studie, Erasmus MC: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/26895269.2025.2569726#abstract
Met behulp van focusgroepen gekeken naar de ervaringen en perspectieven van transgender en non-binaire (TNB) personen én zorgprofessionals met betrekking tot bevolkingsonderzoeken naar borst- en baarmoederhalskanker.
CVRM
Vaak gebeurt controle CVRM bij de endocrinologie, maar als iemand een hoger risico loopt waarbij vaker controle tussentijds nodig is, wordt soms aan de huisarts gevraagd dit op te pakken. Daarbij kan er aanvullende behandeling op gebied van hypertensie of cholesterol gevraagd worden.
Gebruik voor inschatting van het risico op CVRM voor trans mannen de tabel voor cis mannen. Gebruik voor trans vrouwen de tabel voor cis vrouwen, maar houdt rekening met een wat hoger risico op VTE en ischaemisch CVA bij trans vrouwen tov cis vrouwen.
Prostaatkanker en urineweginfecties
Trans vrouwen behouden ook na een vaginaplastiek een prostaat. Door de hormoontherapie (testosteronblokkade) is het risico op prostaatcarcinoom kleiner dan bij cis mannen, maar niet nul. Bij een urineweginfectie kan ook de prostaat mee ontsteken. Zorg op maat bij mictieklachten is dus aangewezen.
Referentiewaarden bij lab bepalingen
Onder invloed van het toedienen óf onderdrukken van testosteron kunnen referentiewaarden van labwaarden veranderen zoals het hemoglobine, hematocriet en serum creatinine. Geadviseerd wordt om na een jaar hormoonbehandeling de referentiewaarden van de hormonale status (=genderidentiteit) aan te houden.
Laatst bijgewerkt op
4
november
2025


